Học online mùa dịch Covid-19: Cơ hội vàng chuyển đổi số giáo dục

 Chủ trương ứng phó với Covid-19 của ngành giáo dục là khuyến khích nhưng vẫn củng cố, kiểm soát chất lượng học trực tuyến qua Internet và trên truyền hình.

Ngành giáo dục đang tích cực chuyển đổi số

Theo Bộ trưởng Bộ Giáo dục & Đào tạo (GDĐT) Phùng Xuân Nhạ, trong những năm gần đây, ngành GDĐT rất quan tâm và tiên phong trong lĩnh vực ứng dụng CNTT vào trong các hoạt động của mình. Chuyển đổi số trong ngành giáo dục đóng một vai trò hết sức quan trọng, không chỉ đối với ngành giáo dục mà còn tác động rất lớn đối với đất nước, trước mắt và cả trong lâu dài. 

Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ cho rằng, nếu được đào tạo về kỹ năng chuyển đổi số và thực hành tốt về công nghệ, nguồn lực con người sẽ đóng góp vào sự phát triển của chất lượng nguồn nhân lực và năng lực cạnh tranh quốc gia. Bộ GD&ĐT rất ý thức về cơ hội này. 

Bộ trưởng Bộ Giáo dục & Đào tạo Phùng Xuân Nhạ. Ảnh: Trọng Đạt

Trong ngành giáo dục, chuyển đổi số đầu tiên là việc số hoá thông tin, dữ liệu quản lý, tạo cơ sở dữ liệu cho ngành. Đặc biệt là biến các hệ thống học liệu, kiến thức thành cơ sở dữ liệu lớn. Quan trọng nhất là phân tích dựa trên các chỉ số phát triển để đưa ra các chính sách quản lý.

Để chủ trương này có thể trở thành hiện thực, trước hết phải thống nhất thể thức của đội ngũ giáo viên, học sinh và những người có liên quan.

Thứ hai là phải có một nền tảng CNTT đồng bộ, từ máy chủ đường truyền, băng thông đến các ứng dụng để vận hành trên hệ thống đó. Ví dụ như bài giảng, kế hoạch chương trình nội dung, công nghệ quản lý phải đồng bộ. 

Thứ 3 là cơ chế chính sách. Bên cạnh cơ chế chính sách chung của quốc gia, ngành giáo dục cũng phải có cơ chế chính sách riêng. Đầu tiên là chính sách đối với giáo viên. Trong chuẩn giáo viên vừa được ban hành, có một chuẩn về hiểu biết CNTT. Bên cạnh đó là các quy định, thông tư đối với đại học về dạy và học từ xa.

Nhóm giải pháp thứ 4 là những người trong ngành phải am hiểu về kỹ năng sử dụng công nghệ mới trong dạy và học. 

Tới đây, Bộ GDĐT sẽ đưa ra những hướng dẫn cho giáo viên một cách bài bản để việc áp dụng công nghệ được hiệu quả. Trong ngành giáo dục cũng phải có một đội ngũ am hiểu CNTT để cùng với các công ty công nghệ hỗ trợ trong quá trình vận hành, đặc biệt là các công nghệ liên quan đến việc kiểm tra, đánh giá chất lượng giáo dục. 

Theo Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ, nếu 4 nhóm yếu tố này được làm tốt thì việc số hoá và ứng dụng CNTT trong ngành giáo dục sẽ tốt hơn, từ đó tạo nên thành công trong việc chuyển đổi số ngành giáo dục. Đây là tiền đề quan trọng để chuyển đổi số thành công trong nhiều lĩnh vực khác. 

Một lớp học trên truyền hình mùa dịch Covid-19.

“Biến nguy thành cơ” từ việc học online mùa dịch Covid-19

Ngành giáo dục bị ảnh hưởng rất nặng nề bởi dịch bệnh Covid-19. Trong giai đoạn Việt Nam kiểm soát tốt dịch bệnh, ngành đã có giải pháp lùi thời gian dạy học. Tuy nhiên do tình hình diễn biến phức tạp, Bộ GDĐT đang tập trung vào giải pháp rà soát nội dung các môn học học kỳ 2 của các lớp từ lớp 1 - 12, nhất là các lớp cuối cấp. 

Trên cơ sở đó, Bộ GDĐT sẽ tinh gọn lại để giảm các nội dung chưa nhất thiết phải ưu tiên, từ đó tổ chức xây dựng các bài giảng điện tử hoặc các bài giảng để ứng dụng trên các hạ tầng công nghệ. Các bài giảng này phải được thẩm định cho thống nhất. Bên cạnh đó, trên cơ sở nội dung ngày, Bộ sẽ ban hành bài thi tham khảo cho kỳ thi THPT QG năm 2020. 

Chia sẻ thêm về điều này, Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ cho rằng, nguyên tắc triển khai việc học online là giảm tải nội dung nhưng không buông lỏng chất lượng. 

Việc chuyển từ học trực tiếp sang học trực tuyến vẫn phải đảm bảo được những nội dung cơ bản, ngoài ra phải củng cố và tăng cường các biện pháp kiểm tra đánh giá để đảm bảo chất lượng. 

Nhiều doanh nghiệp công nghệ trong ngành TT&TT đã cam kết đồng hành cùng ngành giáo dục trong mùa dịch Covid-19. Ảnh: Trọng Đạt

Việc ứng dụng CNTT tuy không phải là mới nhưng vẫn cần phải cân nhắc rất kỹ. Đối với giáo dục đại học, việc dạy và học trực tuyến trên Internet không phải vấn đề lớn do chương trình được chia thành các module học phần. Tuy nhiên đối với hệ phổ thông, đặc biệt là cấp tiểu học, phương thức truyền thống là trực tiếp tương tác để phát triển phẩm chất, năng lực, hình thành nhân cách rất quan trọng. Do vậy, phương thức học trực tuyến trên Internet và trên truyền hình cần tiếp tục được phát triển theo phương pháp cơ bản này. 

Bộ GDĐT sẽ kiên trì với chủ trương tăng cường ứng dụng CNTT trong dạy học, không chỉ trong mùa dịch này. Việc ứng dụng CNTT trong thời điểm này sẽ tạo nên nền tảng để ngành giáo dục có thể phát triển trong thời gian tiếp đó, từ đó biến nguy thành cơ và có được những kết quả tốt. 

Tuy vậy, theo Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ, để thay đổi ngành giáo dục lâu dài, quan trọng nhất vẫn là việc chuyển đổi số. 

Để chuẩn bị dài hơi hơn, Bộ GDĐT sẽ đưa môn CNTT vào chương trình học bắt buộc từ cấp 3, cùng với môn ngoại ngữ, đặc biệt là tiếng Anh. Điều này giúp Việt Nam có một thế hệ công dân có kiến thức kỹ năng về CNTT, chuyển đổi số và trình độ tiếng Anh để có thể hội nhập tốt với thế giới. 

Trọng Đạt